Koçluk Nedir, Ne Değildir?

Hızla gelişen dünyada her şeyin değiştiği gibi kariyer kavramı da değişikliğe uğradı. 70’li yıllarda, bireylerin kariyerleri çalıştıkları kurumlar tarafından yönetilirken artık her birey kendi kariyerini kendisi yönetmek zorunda. Doğru olan budur çünkü bir şeyi iyi yönetmek için onu iyi tanımak gerekir. Bireyi kendisinden başka kimsenin daha iyi tanımayacağına göre, en iyi kariyer yönetimini de yine kendisi yapacaktır. Tabii bu durum kişinin kendisini tanıma cesareti, becerisi ile çok yakından ilişkilidir.


Kendi kariyerini kendi yönetmek zorunda olan günümüz çalışanları ile çalışan adayları bazen bu yönetim sürecinde yaşadıkları sorunlardan, yanlış seçimlerden, kararsızlıktan ve bunlara benzer birçok nedenden dolayı işin içinden çıkamayarak dışarıdan destek alma arayışına giriyor. İlk başlarda bu arayış için amatör destek verebilecek kişiler denenir; eşe, dosta, arkadaşlara veya aileye görüş ve önerilerini sorarak çözüme ulaşma yoluna gidilir. Bu yöntem yetersiz kalırsa dışarıdan profesyonel destek alma arayışı başlar. İşte bu noktada bireyler nasıl bir destek alacakları konusunda da bilgi sahibi olmaya ihtiyaç duyar. Karşılarına birçok seçenek çıkar. Kişisel gelişim yaklaşımları, eğitimler, terapi, danışmanlık ve koçluk bu seçeneklerden bazılarını oluşturuyor.

Kariyer yönetimine kariyer koçluğu penceresinden kısaca bakacak olursak…

Benim de üyesi olduğum Uluslararası Koç Federasyonunun (ICF) yaptığı koçluk tanımına göre; “Profesyonel koçluk, insanlara yaşamlarında iş ve kariyerlerinde sıradışı çözümler üretmeleri için yardım eden ve sürekliliği olan bir ilişkidir.”

Koç, danışanına şu an nerede olduğu, gelecekte ne yapmak istediği, nerede olacağına yoğunlaşarak ilerlemesine katkıda bulunur. Koç danışanlarının ne isteklerini anlamasına netleştirmesine, çözmesine ve işlerinde kullanabilecekleri eylemsel çıktılar elde etmesine yardımcı olur. Danışanın bakış açısını genişleterek göremediği kör noktalarını fark etmesini sağlar. Seçimlerinin farkındalığını artırmasına yardımcı olur.

Kariyer koçluğu yaklaşımında amaç, kişinin kendini tanıyarak doğal yeteneklerini keşfetmesini, yaşam amacını bulmasını, iş ile ilgili değerlerini, motive edenlerini, ilgilerini, sahip olduğu kişisel, teknik ve dönüştürülebilir becerilerini bulmasını sağlayarak bu doğrultuda kariyer hedeflerini oluşturup dünyadaki en az bir ihtiyacı karşılayabilen ve finansal getirisi de olan “Gerçek İş” i arama veya bulmasıdır. Bu bütünsel çözüm kişiye iş yaşamında kalıcı tatmin ve mutluluk getirir. Yaşam amacını bulmuş bunu zamanla geliştirmiş ve bir işe dönüştürmüş kişi yaptığı işte doğal yeteneklerini kullandığı için zamanın nasıl geçtiğini anlamayacak en yüksek verimlilikle çalışacaktır. Danışanın durumuna, koşullarına ve isteklerine göre çözümler farklılıklar göstermektedir.

Koç ve danışan ilişkisini diğer ilişkilerden ayıracak en önemli özellik koçun yanıtlara sahip olmaması yanıtları danışanın kendi içinde bulamasını sağlamasıdır. Koç her görüşmede sorular sorarak bireyin yanıtlarını bulmasına yardımcı olur. Dışarıdan alınan destek çekildiğinde sistem çökmez. Birey, benzer sorunlarla karşılaştığında sorunu kendi kendine bulma ve çözme becerisine sahip olur. Tıpkı bir adamın balık tutmayı öğrenerek hayatı boyunca balık yiyebileceği gibi koçluk ilişkisiyle danışan kendi kariyerini kendi yönetebilecek beceriyi kazanarak büyük ölçüde kendi kendisinin koçu olabilir. İşte bu nedenle koçluk en sağlıklı kariyer desteği olarak görülmektedir.

Koç, tavsiye ve önerilerde bulunmaz, yönlendirme yapmaz, ayrıca yanıtlara da sahip değildir. Bu çok önemli bir ayrımdır. Yıllarca yönlendirme ağırlıklı bir eğitim sisteminden geçmiş, doğru yanıtları almaya alışmış bireyler için koçluk yöntemini benimsemek ve adapte olmak biraz zaman alabilir. Genelde beklentiler hep yönlendirilme ve yanıt isteme yönünde olsa da cesur, keşfetmekten hoşlanan, değişime açık insanlar için koçluk yaklaşımıyla iş yaşamında kalıcı tatmin ve mutluluğu yakalamak son derece keyifli ve kolaydır.

Deniz Ağgül Güler

Kariyer Koçu & Gelecek Stratejisti

Maremis gelecek Enstitüsü